De Nederlandsche Leeuw, jaargang 15 (1897)

131 132 dat hij 13 September 1540 overleed en in de St. Lievens Monsterkerk begraven is. Gedurende twee jaren blijkt wederom niets van het wedervaren der school, totdat op 6 Maart 1542. 3°. Mr Paschasius Oenius tot â??schoolmeester' aan­ genomen werd. Passchier Oens Johanneszoon, was volgens het Poorterboek van Zierikzee, d.d. 5 December 1549, geboren te Heicruce in het land van Edinge (?). Zijn schooldienst was vrij langdurig en eindigde in 1569. Ter oorzake van zijne geneigdheid tot de hervormde leer achtte de vicaris van den Bisschop van Middelburg bij brief van Juni 1569 zijne afzetting noodzakelijk. De Raad van Zierikzee was echter hiermede niet zeer in­ genomen, hield hem zoolang mogelijk de hand boven 't hoofd, beriep zich tegenover den vicaris op het â??privilegie van de scholasterye'' (zie boven) en gaf, toen de rector met eenige afgevaardigden der stad tevergeefs bij den vicaris de zaak bepleit had, aan Oenius â??goede certi­ ficaten' en een pensioen van £ 6 jaarlijks zijn leven lang, terwijl hij bij voorkomend schrijfwerk door de stad â??in recommandatie' werd gehouden. Verder besloot men op 22 Juli van bovengenoemd jaar naar een bekwaam schoolmeester om te zien en alzoo dc stad te houden â??in de possessie van de scholasterye1'. Eerst onderhandelde men met Mr. Nicolaas Voeglens, die overkwam, maar met wien men h< t niet eens werd Toen viel het oog op meester Goessen, Goossen of Goeswyn, destijds te Haamstede woonachtig. Paschasius Oenius bleef te Zierikzee wonen, overleefde nog het beleg der Spanjaarden in 1575 en '76 en wordt op 7 April 1577 nog vermeld, toen hij als ouderling deel nam aan het eerste Avondmaal, dat na de bevrijding uit de Spaansche macht te Zierikzee gehouden werd en waarbij ook zijn zoon Johannes en zijne dochter Anna aanzaten. 4°. Meester Goossen, ook voorkomende onder de namen Goeswyn, Goessen, Ghosen, Goswin etc, werd door den Raad van Zierikzee op 16 October 1569, na rapport van Burgemeesters, voor den tijd van drie jaren tot â??rector van de groote schole' aangenomen op eene wedde van honderd gulden, £ 3 voor huishuur, benevens het schoolgeld der kinderen en verdere emolumenten. Den 23 October 1571 sloot de Raad, hoewel de drie jaren nog niet om waren, eene nieuwe, voor â??Mr. Goeswin' nog voordeeliger verbintenis Hij schijnt tot 1577 in functie gebleven te zijn. In dat jaar was er n.1. sprake om te accordeeren met Mr. Ancerius (misschien Johannes Arcerius, geb. te Noordhorn in 1533, predikant te Altona in 1567, rector te Praneker in 1568, wederom predikant te Brouwershaven 1574, te Purmerend 1575, te Enkuizen 1576, te Brugge 1578J te Sluis sedert 1578 en 27 Juli 1604 teFraneker als hoogleeraar in de Grieksche taal overleden), maar dit leidde tot geen resultaat, althans: 5'. Mr. Bartholomeus, wordt op 19 November 1577 als â??schoolmeester' vermeld, toen hij eene gratificatie van de stad verkreeg â??ter zake van zijn onkosten in het verhuizen van Engeland herwaarts, daartoe van stadswege ontboden zijnde', wellicht was, daar nog een deel van zijn huisraad, want zelf woonde hij bij zijne benoeming in April of Mei 1577 te Middelburg. Den 9 Juni kwam hij met attestatie van daar te Zierikzee ten Avondmaal. Hoe lang hij zijn ambt bediend heeft is niet met zekerheid te zeggen, wellicht echter tot 1590, toen .besloten werd â??den schoolmeester der Groote school â??wegens zijn verzuim in het onderwijzen der jeugd, waar­ door de Latijnsche school genoegzaam geheel vervallen â??was, benevens voor wangedrag, zijn dienst op te zeggen â??en scholasters geauthoriseerd naar een ander bekwaam â??persoon om te zien'. Gedurende zijn rectoraat was een soort college van curatoren op 12 September 1580 ingesteld. De eerste â??scholasters' waren Mr. Maarten Willemsz. (Cromstrien), secretaris van Zierikzee, Rochus Hoffer, schepen, raad, thesaurier en burgemeester van Zierikzee, en Mr. Daniël Jacobi, gecommitteerde raad van Zeeland Tenzelfden dage had de Raad besloten â??met Theodorus Kemp, â??Antverpianus, bij de Regeerders van de Christelijke Kerk â??aan den Raad gepresenteerd tot schoolmeester (1), in â??communicatie te komen'. Het accoord werd nog dien eigen dag getroffen en toen ook besloten bij Gecommitteerde Raden te bewerken, dat de aangenomen schoolmeester betaald zou worden â??uit â??de renten op deze stad, competeerende de geestelijke â??goederen der stad'. Daar Kemp echter als conrector fungeerde en wij hem alleen vermelden omderwille van de bekendheid die zijn scholier Jacob Cats hem verschaft heeft, zij alleen hier in het voorbijgaan meegedeeld, dat hij bepaaldelijk onder­ wijs in 't Latijn schijnt gegeven te hebben, op ,13 Januari 1592 van den Raad vrijdom van accijns verkreeg â??gelijk â??als de rector dezer stede' ter somma van 26 schellingen 'sjaars, in 1601 nog vermeld wordt en gehuwd is geweest met Clara (de bastaarddochter van Jhr. Jacob van Serooskerke, heer van Welland) die nog als zijne vrouw in 1612 in leven was. Na het ontslag van n°. 5, besloot de Raad den 22 Juli 1590 een te Veere woonachtig persoon te onbieden, daartoe door â??scholasters aangediend', om te zien of Burge­ meesters en Thesaurieren met hem zouden kunnen accordeeren. Dit gelukte spoedig, en 6° Pieter de Punder werd benoemd Op 27 September 1590 kwam hij, benevens zijne vrouw Christina, met attestatie ten Avondmaal. Den 28 Maart 1593 werd hem £ 6 'sjaars toegelegd om daarmee zijne huishuur te kunnen betalen en op 21 December 1594 werd een& woning, die in dat jaar bij de groote school gevoegd was en door de stad verhuurd werd aan Guillaume de Maulde, heer van Mansard (2), in onderhuur aan den rector afgestaan. Naar het schijnt nam de school onder het bewind van de Punder niet in bloei toe en zag de Raad naar middelen om tot verbetering. Daarom werd op 22 November 1596 besloten â??tot vordering en bereiking van een goed effect â??van de beurzen bij de Staten (van Zeeland) opgericht â??tot onderhoud van eenige studenten in de theologie, met â??Henricus Brandt in communicatie te komen, om hem â??aan te nemen tot rector dezer stede en voorts zoodanige â??ordre te stellen, als tot reformatie, directie en vordering â??van de scholen zal kunnen dienen en worden Burge­ meesters, de Secretaris en de Pensionaris geauthoriseerd â??dit alles met Henricus Brandt en Petrus de Pundere te â??schikken, ten einde Brandt geïnstalleerd en de Pundere (1) Bij raadsbesluit van 20 Februari 1577 was: â??op't request van die â??van de Consistorie geresolveerd, dat de Schole de Uerke zal volgen,' eto. (2) Guillaume de Maulde heer van Mansard won te Zierikzee bij zijne vrouw Judiih van Haveskercke: Joanna, gedoopt 21 Mei 1591, Johan, gedoopt 29 Juli 1593 en Lodewvjk, gedoopt 12 April 1599. Zij hadden zich in 't voorjaar van 1590 te Zierikzee gevestigd.