63
64
oude meesters uit de tweede helft der XVIe eeuw, n.1.
door Virgil Solis, Tobias Slimmer en Lucas Cranach, in
het geheel 8 afbeeldingen. â?¢
Denkbeeldige dieren en monsters zijn op plaat X bijeenÂ
gebracht, de stiermarksche panter, antilope, zeehond,
griffioen, lindwurm, draak, dubbele adelaar, eenhoorn
enz., te zamen 17 afbeeldingen.
Plaat XXX, XXXI en XXXII zijn gewijd aan afbeelÂ
dingen uit het beroemde Grünenbergsche wapenboek,
A°. 14S3, te zamen met de tekst 15 in kleurendruk en
7 in zwartdruk.
Proeven van stedewapens, 45 stuks in kleurendruk,
waarbij onder andere die van Amsterdam en Brussel,
zijn op plaat LXl te zien.
Herauten uit de XlVeâ??XVIIe eeuw, in hunne
verschillende heraldieke kleederdrachten zijn op de plaat I
afgebeeld, 7 figuren in goud- en kleurendruk waar onder
anderen de Nederlandsche heraut Gelre A°. 1371, ontleend
aan het door den heer Victor Bouton te Parijs uitgegeven
facsimilé van diens oud wapenboek en 4 figuren in zwartÂ
druk, in den tekst.
Latere herauten n.1. uit de XVIIIe en XlXe eeuw op
plaat II in goud- en kleurendruk 12 stuks, doen ons zien
hoe dat hunne kleederen, hoewel in beginsel hetzelfde, in
den loop der tijden, naar de mode gewijzigd zijn geworden.
De bekende Züricher Wappenrolle, uit de le helft der
XlVe eeuw, wordt ons op de platen XX en XXI met
40 wapen afbeeldingen in kleurendruk, bekend gemaakt.
Aan Jost Ammans Wappen- undStambuch, 1579â??1589,
zijn de platen XLII en XLIII gewijd, met de afbeeldingen
van 14 wapens en twee in den tekst.
Een 55tal verschillende soorten van rangkroonen zijn
op plaat XVI en in de daarbij behoorende tekst vermeld.
Op plaat XLVII zijn voorgesteld 15 en in den tekst
3 ontwerpen van schilden met helmen en dekkleeden
van verschillende meesters: Theodoor de Brij 1528 â?? 1598,
Michel le Blon 1990â??1656 en anderen, die als goede
modellen bij het ontwerpen van wapenteekeningen kunnen
dienen.
Plaat LIII geeft ons een 19tal proeven van â??Gesellschafts
Wappen' in kleurendruk en in den tekst nog een 4tal in
zwartdruk.
Onder de â??Totenschilder und Grafplatter' op pl. LXVII
en tekst, 6 afbeeldingen, is vooral op te merken de
afbeelding van een in koper gegraveerde grafplaat uit de
Mariakerk te Lubeck, uit de 2e helft der XVIe eeuw,
voorstellende, in een zeer rijke omgeving, de afbeelÂ
dingen van Tydeman Berck, burgemeester van Lubeck,
overl. in 1521 en zijne echtgenoote Elisabeth Mölres,
overleden in 1530, benevens hunne wapens. Het wapen
van Berck komt overeen met dat van het geslacht van
dien naam uit Dordrecht, vermeld in Balen's beschrijving
dier stad, doch is hier gebroken met een wassenaar in
het schildhoofd.
Op plaat VL (sic) zijn een Stal wapens in kleurenÂ
druk, overgenomen uit een ingebonden verzameling van
het Adelsarchief te Weenen, meest uit de XVIIe eeuw,
die gediend hebben als voorbeelden voor het versieren
van adels-diplomata, n.1. van Heldt, Taber, Schaff, Hor
komber, Reitmohr, ïtotta, Bruner en Knoblacher.
Op plaat XLI nog een 6tal in kleurendruk met enkele
opmerkingen er bijgeschreven, _n.l. van Hendelmeyer,
Geroldt, Degier, Leublin, Khuen, Mitbürger en in den
tekst dat van Trautwein.
Plaat XXXIV geeft ons 4 wapen-afbeeldingen te zien
door den beroemden schilder Albrecht Dürer ontworpen,
1503â??20, n.1. het wapen met een haan als helmteeken,
'een fantasie wapen met een doodshoofd, dat van hem
zeiven en dat der heeren van Rogendorf, terwijl in den
tekst is afgebeeld een engel eene kroon vasthoudends,
uit Dürers Ehrenpforte des Kaisers Maximilian I.
Opmerking verdient het dat de figuur in het schild
van A. Dürer, een houten overdekte poort, bijna dezelfde
figuur is als die welke voorkomt op een fries van terra
cotta van St. Urban, een voormalig klooster in het
kanton Luzern, afgebeeld op blz. 4 van de nader te
noemen Elemente der Heraldiek.
Van Dürer en zijne school zijn op plaat XXXV en
XXXVI nog eenige voorbeelden gegeven, n.1. de wapens
van Hector Pomer 1525, Johann Stabius 1521, een
wapen met leeuwenkoppen 1520, dat van Stephan Rosinus'
1525, een huwlijkswapen van Scheurl en Tucher, Michael
Behaim 1509, Johann Tschertte 1521, Kress van Kressen
stein 1530, Johann Segker, huwl. wapen van Scheurl en
Geuder 1560, Aartshertog Karl van Oostenrijk (later
Keizer Karei V).
Voorbeelden van Hongaarsche wapens zijn op plaat LIV
gegeven, in goud en kleurendruk, 8 stuks, terwijl eigenÂ
aardige' figuren in de meeste Poolsche wapens voorÂ
komende, in den tekst met vele afbeeldingen duidelijk
gemaakt zijn.
Eenige afbeeldingen van wapen-modellen uit de verÂ
zameling van het Oostenrijksche Keizershuis, in stijl der
Duitsche renaissance, vormen plaat XLVI, zij zijn verÂ
moedelijk bestemd om te dienen als modellen voor tapijten.
Tevens zijn op deze plaat ook nog eenige voorbeelden
van letters en cijfers gegeven die in de XlVe en XVe
eeuw in gebruik waren.
Eenige wapens van landen zijn op plaat LI afgebeeld,
18 stuks, niet alleen Europeesche maar ook Aziatische
en Amerikaansche, o.a. van het keizerrijk Japan, Korea,
Siam, de Zuid-Afrikaansche Republiek, Maine, en iets
dat men het wapen der â??Estados Unidos de Brazil'
noemt, maar beter geschikt is om te dienen voor het
insigne van een sterrekundig genootschap.
De heer Noël Bouton te Parijs leverde den heer Ströhl
stof voor plaat LV, LVI en LVII in goud- en kleurenÂ
druk van Pransche heraldiek, n.1. een afbeelding te paard
van een ridder van Montmorency Laval, en wapens van
den Connetable Artus van Bretagne, den beroemden
graaf van Dunois, bastaard van Orleans, den maarschalk
Potors de Saintrailles, alle 4 ontleend aan het wapenÂ
boek van den heraut Berry uit de Parijssche Nationale
bibliotheek.
(Wordt vervolgd.)
I1VIIOIT» 19 OO, 3.
Bericht. â?? Supplement-Catalogus. â?? Tot lid is benoemd. â?? BoekÂ
werken enz. ontvangen voor de Bibliotheek en het Archief. â?? Een
oud familieboekje met aanteekeningen door Anna Johanna Barnaart,
geb. in 1719, door J. C. G. H. v. H. â?? Gegevens omtrent den burÂ
gerlijken stand van officieren in de 17de eeuw te Heusden in garnizoen,
en hunne huisgezinnen, door Jhr. Mr. F. Beelaerts van Blokland. â??
Een handschrift over de familie Barchman 'Wuijtiers (uit de XVIIde
eeuw), door A. F. van Beurden.â?? Vragen en Antwoorden: KwartierÂ
staat van Ittersum. Van Hoorn. â?? Meyvart. In de Betou. Botter.
De Noyelles. â?? Varia: Zegelafdrukken. â?? Boekbeoordeeling:
Wappen-Kalender 'Wurtembergsche Ritterschaft St. G-eorgen Verein. â??
Heraldischer Atlas.
Gedrukt bij Gebrs. J. & H. van Langenhuysen te 's Gravenhage.