De Nederlandsche Leeuw, jaargang 18 (1900)

63 64 oude meesters uit de tweede helft der XVIe eeuw, n.1. door Virgil Solis, Tobias Slimmer en Lucas Cranach, in het geheel 8 afbeeldingen. â?¢ Denkbeeldige dieren en monsters zijn op plaat X bijeen­ gebracht, de stiermarksche panter, antilope, zeehond, griffioen, lindwurm, draak, dubbele adelaar, eenhoorn enz., te zamen 17 afbeeldingen. Plaat XXX, XXXI en XXXII zijn gewijd aan afbeel­ dingen uit het beroemde Grünenbergsche wapenboek, A°. 14S3, te zamen met de tekst 15 in kleurendruk en 7 in zwartdruk. Proeven van stedewapens, 45 stuks in kleurendruk, waarbij onder andere die van Amsterdam en Brussel, zijn op plaat LXl te zien. Herauten uit de XlVeâ??XVIIe eeuw, in hunne verschillende heraldieke kleederdrachten zijn op de plaat I afgebeeld, 7 figuren in goud- en kleurendruk waar onder anderen de Nederlandsche heraut Gelre A°. 1371, ontleend aan het door den heer Victor Bouton te Parijs uitgegeven facsimilé van diens oud wapenboek en 4 figuren in zwart­ druk, in den tekst. Latere herauten n.1. uit de XVIIIe en XlXe eeuw op plaat II in goud- en kleurendruk 12 stuks, doen ons zien hoe dat hunne kleederen, hoewel in beginsel hetzelfde, in den loop der tijden, naar de mode gewijzigd zijn geworden. De bekende Züricher Wappenrolle, uit de le helft der XlVe eeuw, wordt ons op de platen XX en XXI met 40 wapen afbeeldingen in kleurendruk, bekend gemaakt. Aan Jost Ammans Wappen- undStambuch, 1579â??1589, zijn de platen XLII en XLIII gewijd, met de afbeeldingen van 14 wapens en twee in den tekst. Een 55tal verschillende soorten van rangkroonen zijn op plaat XVI en in de daarbij behoorende tekst vermeld. Op plaat XLVII zijn voorgesteld 15 en in den tekst 3 ontwerpen van schilden met helmen en dekkleeden van verschillende meesters: Theodoor de Brij 1528 â?? 1598, Michel le Blon 1990â??1656 en anderen, die als goede modellen bij het ontwerpen van wapenteekeningen kunnen dienen. Plaat LIII geeft ons een 19tal proeven van â??Gesellschafts Wappen' in kleurendruk en in den tekst nog een 4tal in zwartdruk. Onder de â??Totenschilder und Grafplatter' op pl. LXVII en tekst, 6 afbeeldingen, is vooral op te merken de afbeelding van een in koper gegraveerde grafplaat uit de Mariakerk te Lubeck, uit de 2e helft der XVIe eeuw, voorstellende, in een zeer rijke omgeving, de afbeel­ dingen van Tydeman Berck, burgemeester van Lubeck, overl. in 1521 en zijne echtgenoote Elisabeth Mölres, overleden in 1530, benevens hunne wapens. Het wapen van Berck komt overeen met dat van het geslacht van dien naam uit Dordrecht, vermeld in Balen's beschrijving dier stad, doch is hier gebroken met een wassenaar in het schildhoofd. Op plaat VL (sic) zijn een Stal wapens in kleuren­ druk, overgenomen uit een ingebonden verzameling van het Adelsarchief te Weenen, meest uit de XVIIe eeuw, die gediend hebben als voorbeelden voor het versieren van adels-diplomata, n.1. van Heldt, Taber, Schaff, Hor komber, Reitmohr, ïtotta, Bruner en Knoblacher. Op plaat XLI nog een 6tal in kleurendruk met enkele opmerkingen er bijgeschreven, _n.l. van Hendelmeyer, Geroldt, Degier, Leublin, Khuen, Mitbürger en in den tekst dat van Trautwein. Plaat XXXIV geeft ons 4 wapen-afbeeldingen te zien door den beroemden schilder Albrecht Dürer ontworpen, 1503â??20, n.1. het wapen met een haan als helmteeken, 'een fantasie wapen met een doodshoofd, dat van hem zeiven en dat der heeren van Rogendorf, terwijl in den tekst is afgebeeld een engel eene kroon vasthoudends, uit Dürers Ehrenpforte des Kaisers Maximilian I. Opmerking verdient het dat de figuur in het schild van A. Dürer, een houten overdekte poort, bijna dezelfde figuur is als die welke voorkomt op een fries van terra cotta van St. Urban, een voormalig klooster in het kanton Luzern, afgebeeld op blz. 4 van de nader te noemen Elemente der Heraldiek. Van Dürer en zijne school zijn op plaat XXXV en XXXVI nog eenige voorbeelden gegeven, n.1. de wapens van Hector Pomer 1525, Johann Stabius 1521, een wapen met leeuwenkoppen 1520, dat van Stephan Rosinus' 1525, een huwlijkswapen van Scheurl en Tucher, Michael Behaim 1509, Johann Tschertte 1521, Kress van Kressen stein 1530, Johann Segker, huwl. wapen van Scheurl en Geuder 1560, Aartshertog Karl van Oostenrijk (later Keizer Karei V). Voorbeelden van Hongaarsche wapens zijn op plaat LIV gegeven, in goud en kleurendruk, 8 stuks, terwijl eigen­ aardige' figuren in de meeste Poolsche wapens voor­ komende, in den tekst met vele afbeeldingen duidelijk gemaakt zijn. Eenige afbeeldingen van wapen-modellen uit de ver­ zameling van het Oostenrijksche Keizershuis, in stijl der Duitsche renaissance, vormen plaat XLVI, zij zijn ver­ moedelijk bestemd om te dienen als modellen voor tapijten. Tevens zijn op deze plaat ook nog eenige voorbeelden van letters en cijfers gegeven die in de XlVe en XVe eeuw in gebruik waren. Eenige wapens van landen zijn op plaat LI afgebeeld, 18 stuks, niet alleen Europeesche maar ook Aziatische en Amerikaansche, o.a. van het keizerrijk Japan, Korea, Siam, de Zuid-Afrikaansche Republiek, Maine, en iets dat men het wapen der â??Estados Unidos de Brazil' noemt, maar beter geschikt is om te dienen voor het insigne van een sterrekundig genootschap. De heer Noël Bouton te Parijs leverde den heer Ströhl stof voor plaat LV, LVI en LVII in goud- en kleuren­ druk van Pransche heraldiek, n.1. een afbeelding te paard van een ridder van Montmorency Laval, en wapens van den Connetable Artus van Bretagne, den beroemden graaf van Dunois, bastaard van Orleans, den maarschalk Potors de Saintrailles, alle 4 ontleend aan het wapen­ boek van den heraut Berry uit de Parijssche Nationale bibliotheek. (Wordt vervolgd.) I1VIIOIT» 19 OO, 3. Bericht. â?? Supplement-Catalogus. â?? Tot lid is benoemd. â?? Boek­ werken enz. ontvangen voor de Bibliotheek en het Archief. â?? Een oud familieboekje met aanteekeningen door Anna Johanna Barnaart, geb. in 1719, door J. C. G. H. v. H. â?? Gegevens omtrent den bur­ gerlijken stand van officieren in de 17de eeuw te Heusden in garnizoen, en hunne huisgezinnen, door Jhr. Mr. F. Beelaerts van Blokland. â?? Een handschrift over de familie Barchman 'Wuijtiers (uit de XVIIde eeuw), door A. F. van Beurden.â?? Vragen en Antwoorden: Kwartier­ staat van Ittersum. Van Hoorn. â?? Meyvart. In de Betou. Botter. De Noyelles. â?? Varia: Zegelafdrukken. â?? Boekbeoordeeling: Wappen-Kalender 'Wurtembergsche Ritterschaft St. G-eorgen Verein. â?? Heraldischer Atlas. Gedrukt bij Gebrs. J. & H. van Langenhuysen te 's Gravenhage.