133
op Zoom). Het was dan ook mijn overtuiging, dat nis
Jarivvan Batenburg werkelijk de ouders en bovenal de
familie kad gehad, welke hem in het familie-verhaal
werden toegedacht, zijn loopbaan en huwelijken gansch
anders zouden zijn geweest dan zij waren.
â?¢ Het was om die reden, dat in Nederland's Adelsboek
1914 het denkbeeld van onwettige geboorte werd
opgeworpen, doch mijn latere ontdekkingen hebben
geleerd, dat de afkomst dermate obscuur was, dat men
zich atvraagt hoe men er toe gekomen is, om dergelijke
simpele voorouders te vervangen door Graven en Ridders.
Ik zal nu in de verder volgende mededeelingen 3
punten bespreken:
v 1. Wie de -aan Jan van Balenburg toegedachte ouders
eigenlijk wel waren en wie hunne naaste bloedverÂ
wanten waren,
2. Waarom die toegedachte ouders de zijne niet hunnen
zijn, en
3. Wie zijn ouders en naaste familieleden dan wèl waren.
1°. De toeged achte ouders en hun naaste
I
familie.
Van den toegedachten vader Willem van Imbyze is
â?? buiten hetgeen het familieverhaal zegt â?? niets beÂ
kend. Dat hij erfsenechal van het land van Batenburg
zou zijn geweest, is natuurlijk niet waar, omdat een
dergelijk ambt in Batenburg niet bestond. In geen enkele
genealogie komt hij voor, zijn huwelijk met Agnes Gravin
van Bronckhorst-Batenburg staat in geen enkel handschrift
aangeteekend. Steven van Rhemen, de Geldersch-Over
ijsselsche genealoog, een tijdgenoot nog wel, meldt in
zijn uitvoerige aanteekeningen over de Bronckhorst
Batenburgsche familie niets over dit huwelijk, in zijn
zeer spaarzame aanteekeningen over d'Hembize komt
geen Willem voor. Zoolang er geen acte valt aan
te wijzen waarin Willem van Imbyze (of Guillaume
d'Embise) voorkomt, houd ik hem voor een legendarisch
persoon. Volgens de familie-aanteekeningen was hij
eenige zoon, ook zijn vader â?? Jean d'Embize, kapitein â??
zou volgens die bron een eenige zoon zijn geweest,
van familie-leden van vaderszijde van Jan van
Batenburg valt dus niets te verhalen.
Ik maakte bij mijn verschillende onderzoekingen
eenige aanteekeningen over leden der familie van Hem
byse, voornamelijk van 1627â??1676. Daaruit valt op te
maken, dat men te doen heeft met een officiersfamilie,
inderdaad uit Gent, welke in vele garnizoensplaatsen
in genoemd tijdvak is gevestigd geweest, voornamelijk
te Emmerik en Wesel, doch ook te Heusden, wat van
belang is als wij punt 3 genaderd zijn. Daar onder die
aanteekeningen echter geen Willem voorkomt â?? en wat
meer is., straks zal blijken, dat de vader van Jan van
Batenburg geen Willem van Imbyze was, kunnen wij
deze familie voorloopig laten rusten.
Wat zijn veronderstelde moeder betreft, Agnes Gravin
van Bronckhorst-Batenburg, en haar familie, hierover
staan ons meer gegevens ten dienste.
Haar vader Maximihaan Graaf van Bronckhorst, Heer
van Batenburg, Stein en Barendrecht, vindt men vrij
uitvoerig vermeld in van Spaen's Inleiding tot de HisÂ
torie van Gelderland, deel I, Bijlage: geslacht van !
Bronckhorst. Hij was 2 malen gehuwd , van Spaen verÂ
meldt zijn beide huwelijken en de daaruit gesproten
134
kinderen. Van Bhemen â?? hiervoor reeds genoemd .en
tijdgenoot zijner kinderen en kleinkinderen, â?? is echter
in zijn opgaven veel uitvoeriger en â?? naar mij uit enkele
vondsten bleek â?¢â??â?¢ juister dan van Spaen, waarom ik
mijn mededeelingen â?? aangevuld uit de schepenregisters
van Batenburg â?? aan van Rhemen ontleen.
Maximihaan Graaf van Bronckhorst-Batenburg (f 1641)
had bij zijn eerste echtgenoote Agnes van Ketteler tot
Nesselraidt 9 kinderen, (waarvan 8 derhalve veronderstelde
ooms en tantes van den kapitein Jan van Batenburg).
Ã.Anna bidonia Gravin van Bronckhorst-Batenburg,
tr. 1624 Floris van Merode en Petershem, markies
van Westerloo.
2. Hermanna Agnes, ongetrouwd gestorven.
3. Willem Ampld, Graaf van Bronckhorst-Batenburg,
geboren in 1599, f Wesel 25 Nov. 1612, oud 13
jaar.
4. ongedoopte zoon. , '
5. Johanna, Gravin van Bronckhorst-Batenburg, later
Vrouwe van Batenburg -(sedert 1660), .geboren in
1602, leeft als weduwe nog in 1669 en 1672, huwt
in 1630 Johan Bëlgicus Graaf van Home, Baron
van Kessel, pretendent op, het Graafschap Horne. 1)
Hij zou volgens de familie-papieren de voogd zijn
geweest over zijn vrouw's neef Jan van Batenburg,
waarvoor het van belang is zijn kinderen te noemen,
omdat deze dan immers neven en nichten van dezen
kapitein zouden zijn geweest. Het waren:
a. Willem Adriaan Graaf van Horne, heer van
Batenburg, baron van Kessel etc, generaal der
artillerie, gouverneur van Heusden, Gorinchem
Loevestein, f 4 Maart 1694, bij zijne echtgenoote
Anna van Nassau, was hij vader van 3 dochters,
waarvan er 2 huwden met Graven van Bentheim
Steinfurt en een met den Graaf van Nassau
Saarbruggen. Zijn aanspraken op het Graafschap
Horne kwamen daardoor aan het huis Bentheim
Steinfurt.
b. Johan Belgicus Graaf van Horne, heer van Biecht
Moerkerken, enz., kolonel, gouverneur van Hulst,
f aldaar in Jan. 1695, ongehuwd.
c. Anna Maria Gravin van Horne, chanoinesse van
Herford.
d. Elisabeth Florentina Gravin va% Home.
e. Agnes Louise Gravin van Home.
f. Johanna Gravin van Horne gehuwd met Frederik
Baron van Heyden, heer van Broeck, drost van
Lipstadt.
Van de 2 andere Gravinnen was er één gehuwd
met Clamor van den Bussche, drost van Ravensberg,
de andere was ongehuwd.
6. Agnes Gravin van Bronckhorst-Batenburg, geboren
in 1604. Zij zou de moeder van den in 1652 geboren
Jan van Batenburg zijn geweest, zij het ook dat de
familiepapieren vermelden, dat Gravin Agnes uit het
tweede en niet uit het eerste huwelijk van Graaf
Maximiliaan was gesproten. In punt 2 mijner beÂ
spreking zal ik aantoonen, dat Gravin Agnes in
beide gevallen niet de moeder was van genoemden
kapitein.
7. Erica, geboren in 1605, jong gestorven.
â?¢!) Zie Nederlandsche Kasteden en hunne historie, deel III.