237
238
Hacfort. Er blijkt mijns inziens uit dat in 1324 â??dat
alinge goet to Hacvorde' aan Gelre leenroerig was.
Het huis Hacfort met voorburcht en vesten komt als
een leen van de heerschap Bronchorst voor in 1392,
toen Willem heer van Bronchorst daarmede beleende
Jacob van Hacfort (Robidé van der Aa op Hacfort en
Geld. Volksalm. 1898, bl. 56).
In een leenboek van Bronchorst op het Algemeen
Rijksarchief nu vond ik nog de volgende acte waarin
ook weder sprake is van het huis Hacfort.
Otto here to Bronchorst ende to Borculo beleent Geert
van Hacforden syne lene na ynhalt der ailden leenboeck,
item dat huys to Hacfoirden ende dat,erve to Hacfoirde
tot een pondig leen, item den teenden ynder Wederschyn
pondig, item enen teenden gelegen bi Hacforden bilangs
der beecke by Hacfoirden tot een vyfmarken lene. Hier
over waren onse mannen Frederik van Steenre en Willem
Lansinck. Gegeven 1430 manendags na sente Lamberts
dage. (1430 Sept 18).
J. D. WAGNER.
De naamsoorsprong van het geslacht
van Hondenberch.
In het Armorial Général noemt Rietstap als wapen van
het Overijsselsch geslacht van Hondenberch, dat in het
midden van de 15e eeuw op Singraven zetelde: in goud een
kruis geschaakt van zilver en rood. Bij de bestudeering
van de markegrens van Helpman en de ten Zuiden
daarvan gelegen buurtschap Dilgt onder Haren bij GroÂ
ningen blijkt me, dat als eigenaren van een terrein
Hondenberg aldaar voorkomen personen van verschilÂ
lenden naam, doch met een zelfde wapen, althans blijkens
hun zegel.
In 1337 schenkt Rodulphus fil. Ecberti de Thülicte
een tiende in Dilgteresch. In dorso van de schenkingsÂ
akte 1) staat: Dit is Hundeberges acker. Het zegel verÂ
toont het wapen met geschaakt kruis en randschrift:
s. Rodulphi de Dillachte.
In 1428 gaat de rentmeester van Johan Hundeberch
namens dezen een ruiling aan van landen aan de ZuidÂ
zijde van Helpman.
In 1437 verkoopt Hundeke Hundeborch bijgestaan door
zijn broeder Rolof ten overstaan van buren van Helpman
en Dilgt het Hundeborchserf bij Dilgt.
In 1438 verkoopt Rolof Hundeberch een tiende voor
de Hundeborch in de buurschap Dilgt. Hij voert het
geschaakte kruis en als helmteeken een antieke vlucht.
In 1438 verkoopt Otto Duyswolt met de kinderen van
zijn broeder het Duyswoltsgoed bij de Hondeberch in
de marken Dilgt en Helpman. Ook hij voert een geÂ
schaakt kruis. Niet onwaarschijnlijk behoort hij tot hetÂ
zelfde geslacht. Of Otto ter Hamouwe, burgemeester
van Groningen, ook hiertoe behoort, betwijfel ik. Hij
voert aan een koopakte2) van 1464 een zegel met hetÂ
zelfde wapen, doch als helmteeken: het geschaakte kruis.
De naam Hanzouwe ontleent hij aan het goed van dien
naam bij Eelde. Aangezien van de herkomst van f amilie-
*) Deze en de volgende akten zijn in het archief van de abdij Essen
(Inv. n°. 4 reg. 6, 21, 28, 29 en 30) in het rijksarchiefdepot te Groningen.
') Archief van de commanderij Wijtwerd (inv. n° 21 reg. n°. 83) in
bet rijksarchiefdepot te Groningen,
namen gewoonlijk weinig bekend is, heb ik gemeend
dit even te moeten vastleggen, het betreft overigens
een familie, van wie weinig bekend schijnt.
W. G. FEITH.
Hoffmann-Momma.
In dit Maandblad jaarg. XXIII k. 27, 106, 141, 238,
270, 302, 331, XXIV k. 91 en XXXVI k. 154â??155
verschenen mededeelingen over Ds. Henricus Hoffmann,
predikant te Bennekom, aldaar overl. 25 Maart 1759
en over diens afstammelingen. Te laatstgenoemder plaatse
in jg. XXXVI heb ik zelf verschillende mededeelingen
verstrekt over zijn dochter Diena Hoffmann, gehuwd
met Arnoldus Vos uit Arnhem.
In jg. XXIII k. 27 wordt gezegd, dat deze Diena
Hoffmann volgens familie-overlevering gesproten zou zijn
uit een liaison van den lateren predikant Henricus HoffÂ
mann â??- toen deze nog huisleeraar was aan het Hof
van Mecklenburg-Strelitz â?? met een prinses Louise van
Mecklenburg-Strelitz.
Hoe voorzichtig men toch moet zijn met dergelijke
familie-overleveringen, leerde mij een vondst in deel
. 1737â??1738 van de Momberschap-verborgingen der Veluwe.
Daarin vindt men op 13 Febr. 1738, dat de Scholt heeft:
â??Staat en inventaris doen maacken en instellen bij de
â??Heer Henrichus Hoffman, predikant te Bennekom,
â??weduwnaer en boedelhouder van Gerardyna Marckelhoff
â??in leven echtelieden, etc.'
Uit de acte blijkt verder: â??dat deze gewesen echté
â??lieden in den huwelijcken staet sijn getreden sonder
â??huwelijcxe voorwaerden en dierhalven nae den Lantregt
â??van Veluwe in gemeenschap van goederen, en sijn uyt
â??dit huwelijck gesproten twee kinderen met naemen
â??Johannes Adolphus Hoffmann en Gerardyna Hoffmann.'
Na deze acte volgt de deeling der achtergelaten goeÂ
deren tusschen den predikant en deze 2 kinderen.
De overlevering van onechte geboorte van Diena HoffÂ
mann vervalt dus hiermede.
W. WIJNAENDTS VAN- RESANDT.
Ketell.
(XLI 30, 201).
Nog vond ik vermeld 18 Dec. 1653 not. L. van Vuyren,
Utrecht, Jr. Hudolph Ketel, heer van Vuylcop.
Protocol not. Jan van Vechoven, Utrecht.
19 Aug. 1647. Jan Berents Ketell,' bejaert gesell,
dienaer van vrouwe doyariere van Coninxvrij, vermaakt
de samentlicke kinderen van zijn zuster Claesgen Rycken,
huysvr. van Jan Keyser 1/2, de kinderen van Wulffgen
Rycken, huysvr. van Cornelis Wicherts zijn zuster 1/2
overmindert hetgeen komt aan de kinderen van Hoeloff
Ketell en van Beerent Ketell beide zijn neven, ieder
300. gld. etc.
Naar de voornamen te oordeelen zullen deze tot de
behandelde KetelVs van Hackfort behoord hebben. Van
de volgende waag ik niet dit te beslissen.
Protocol not. Gerrit van Waey, Utrecht.
18 Mey 1641 Margaretha Jurriaans van Oostrum is
geh. met Adriaan Goossens Ketel.
8 Mey 1665 not. Jan van Vechoven, Utrecht, als
getuige: Johannes Ketell, boekverkooper te U-