251
262
Uit dez e vondste n ston d derhalv e vast , dat de fami Â
lies de Horgny en de Hollande toenmaal s te ValenciÂ
enne s woonden , zooda t de waarschijnlijkhei d groo t was ,
dat ook de me t die familie s verwant e Jacques de FreÂ
mery (de vader ) uit die sta d of haar omgevin g herkom Â
stig was .
Alvoren s echte r een onderzoe k in te stelle n in de
archieve n te Lille en te Valenciennes , in de aldaa r beÂ
rustend e bescheide n ove r laatstgenoemd e stad , wer d een
bezoe k gebrach t aan het Staatsarchie f te Berge n (Mons) ,
omda t daarin nu berus t een klei n archie f van de leenkame r
van de hierbove n genoemd e heerlijkhei d van Haussy ,
met een lee n waarva n Jacques de Fremery, de zoon ,
immer s vóór 161 5 als erfgenaa m van zijn oom Jacques
de Horgny beleen d was .
Het te Mon s nog aanwezig e klein e archie f van het
Cour féodale de Haussy (trance), bevatt e 12 perkamente n
acten , waarva n een gepasseer d en la ville du Quesnoi
le lr aout 1613 5 ), in welk e inderdaa d de Jacques de
Fremery ui t Ake n voorkwam , ik gee f nu allee n de
voornaamst e zinsnede n uit die oorkond e letterlij k wee r
(men lett e op de spellin g van den naa m de Fr.) :
Comparut personellement Jean Laoust, bourgeois de la
ville de Valenciennes demorant, comme procureur suffis
sament fondê, commis et establiz de Jacque s de FraÂ
meries , fil z aisne z de Jacque s alu y demoré
de feu e Mary e de Holande , fill e Simon 6), deÂ
moran t en la vill e d'Aix , apparant par lettre de
procuration en papier passée en la dite ville par devant
notaire et tesmoigns en date du vingt-sixième jour de
juillet dernier de eest an 1613 etc.
et remonslra queparle trespas feu Jacques deHorgnies,
quifutfrèreuterrin de la dit e Marie et de la le
plus prochain heritier en ligne collaterale, un fief liége,
tenu de la seignourie de Haussy, se comprenant en sept
mencaudées de pret ou terre en une pièce etc. etc.
après et prestement laquelle remonstration et ainsi
faicts, ledict Laoust comme procureur dict, me requist
comme bailly que recevoir les susdict fief au nom du dict
de Framerie s constituant, son maitre, etc.
a la quelle requeste comme raisonnable et accordant a
la loi de ce pais et comté de Haynaut, je me suis con
descendu, etc. etc.
Vier weke n late r wer d een pretenden t op dit lee n
eveneen s er med e beleend , de rede n daarva n leze n wij
in een e tot dezelfd e verzamelin g behoorend e ander e
oorkonde , n.1. 28 Aug . 1613 : reliëf d'un fief liège, tenu
de la terre et seigneurie de Haussy, faict a Mathieu de
Horgnies, bourgeois, demeurant en la ville de Valenchi
ennes, par le trépas et succession de feu Jacques deÂ
Horgnies, vivant aussi bourgeois de Vallenchiennes, décédé
au dict lieu il a environ six semaines, sans laisser hoirs
en ligne directz, estoit venu, succédé et éschu au dict
Mathieu, son cousin germain du costel paternel et plus
prochain héritier en ligne collaterale, au fief liege tenu
de la dicte seigneurie, etc.
Hoe dit zij , blijken s de in jg. 192 5 medegedeeld e
Utrechtsch e acte n van 29 Jan . 161 5 en 20 Juni 1615 ,
*) Me n benutt e blijkbaar de n tijd' van het 12-jari g Bestand , om
vermoedelij k aanvankelij k geconfiskeerd e goederen , welk e toebehoorde n
aan Protestantsch e families , wede r in eigendo m te krijgen.
°) Va n daa r de voornaa m Simo n bij een der kindere n van Jacque s
de Fremery te Aken. (Zi e het artikel in jg. 1925) .
word t het leen dan doo r den gemachtigd e van Jacques
de Fremery verkoch t aan Fierre le Orand, koopma n te
Valenciennes .
Bleek uit de verder e oorkonde n van den leenho f van
Hauss y ten slott e nog alleen , dat het onderwerpelijk e
leen seder t 24 Jan . 159 4 doo r aankoo p in het bezi t
was gekome n va n Jacques de Horgnies, uit die acte n
bleek nog nie t of de famili e de Fremery (de Frameries)
voordie n te Valencienne s gewoon d had of' niet .
Daarentege n wer d in bescheide n van het Cour féodale
du chapitre de St. Waudru, eveneen s in het Staatsar Â
chief te Mon s aanwezig , gevonden , dat althan s reed s in
1404 7) een Jacquemart de Frameries, demorans a Va
lenchiennes, home de fief van St. Waudru was , wegen s
een lee n gelege n bij Jemappes . Dit leen wer d 7 Juli
1430 7) verheve n doo r Henry Castre, demeurant a VaÂ
lenciennes, par le trépas du dit Jakemart. Hiermed e was
dus bewezen , dat in den aanvan g der 15° eeu w de naa m
de Frameries te Valencienne s voorkwam .
De Jacquemart de Frameries va n 140 4 is vermoedelij k
dezelfd e als de Jaquemart de Frameries, die 23 April
1407 een der leengetuige n is bij een overdrach t doo r
Jehan le Pré vost, klerk en burge r der sta d Valencien Â
nes, aa n Jaquemart de Oand, wonend e te Jemappes .
Het zege l van deze n de Frameries hang t no g aan de
oorkond e en vertoon t als wape n een leeuw . 8 )
Reed s vee l eerde r kom t de naa m de Frameries in
die streke n voor , in 133 9 is Ernoul de Irameries, hom
me de la cour de Mons 9 ), in 132 2 is Hues de FrameÂ
ries, homme de fief du chapitre dé St. Waudru 10 ) en
reed s in 125 0 is Hugues de Frameries, chevalier, leen Â
man van hetzelfd e kapittel 11). De in 132 2 vermeld e
de Fr. zegel t me t een wape n vertoonend e een schuin
balk vergezel d van 6 merletten , gerangschik t lang s den
zoom van het schild .
Over de 16° eeuwsch e de Frameries leverde n de bron Â
nen te Mon s echte r niet s op.
Een onderzoe k in het Staatsarchie f te Lille, waa r zeer
vele bronne n ove r Valencienne s berusten , dee d ons ech Â
ter eenig e de Frameries kenne n die wij in volgord e
zullen vermelden , waarbi j wij de aandach t vestige n op
de spellin g van deze n naam .
1507 . Jehan de Framerie, echtgenoo t van Méhauli
de Villers 12 ).
1607 . Quentin de Frameries 12 ).
1516 . Quintin de Framerye lS).
1568 . De erfgename n van Quintin de Frameries 14 ).
Al dez e inschrijvinge n vermelde n de ontvangs t en
betalin g van tijnse n en rentenâ?? du domain e de la Salle
le-Comt e en Valenciennes ' 15 ).
Ondank s de groot e hoeveelhei d van bronnen , waar -
7) Cour féodale de St. Waudru.1385â??1527 , lelivr e des hommages , p. 12.
*) Cartulaire des Comte s du Hainaut , VI , 177 .
g) Idem , I, 80, en he t wer k ove r Le chapitr e de Sain t Waudru,
waarin nog eenig e male n dez e Ernoul de Framerie s voorkomt .
'») St. Waudru, fond s de Hal .
') Cartulaire des Comte s du Hainaut , II, 302, not e 1.
n) Etat du reven u de Valenciennes , n°. 9719 .
'») Idem , n°. 9720 -
Idem, n°. 9721 .
I6> De inschrijvin g van 156 8 luid t b.v. : Le s hoir s Quintin de FraÂ
merie pou r 1'autr e moitiés d'un e rent e de dix chapon s contr e Jean
Laumosnier, su r leu r héritage hor s la port e Notr e Dam e (a ValenÂ
ciennes ) venan t de WiUaume de Framerie.