211
212
naas t den hon d geplaatst e blauw e glob e me t bruine n
voet , hon d en glob e rustend e op groene n grond , II en
en III in blau w 5 zilvere n ringen , 2-1- 2 gerangschikt. '
De Hee r Koene n bovengenoemd , die in De Wapenhe Â
raut 1898 , pag . 76 en 1899 , pag . 9 eenig e mededee
linge n omtren t dez e in he t Stam - en Wapenboe k
beschreve n famili e Hondius geeft , en op eerstgenoemd e
plaat s het wape n uit het Stam - en Wapenboe k aanÂ
haalt, zeg t in een noot , dat dez e famili e in de 17°
en 18° eeu w uitsluiten d de 5 ringen , dus allee n het 2'
en 3° kwartie r voerde . Waaro p dez e pertinent e bewe Â
ring va n den Hee r Koene n gegron d is, wee t ik niet .
Ware zij echte r juist , dan zou het wape n der oorspronke Â
lijk Vlaamsch e famili e de Hondt 5 ringe n hebbe n moete n
zijn, maa r ik geloo f niet , ,dat voo r zijn e bewerin g eeni g
bewij s is aan te voeren . Eé n deze r dage n wer d mij een
antie k zilvere n fraai bewerk t horlog e me t dito lang e
breed e kettin g vertoon d van 17» of 18° eeuwsc h maaksel .
Aan dez e kettin g nu bevon d zic h een groot e zilvere n
zegelrin g en deze vertoond e een wape n dat volmaak t over Â
éénkomt met het wape n Hondius, zooal s dat in het Stam
en Wapenboe k is afgebeeld . Te n tweed e von d ik in de
Bijlage n tot de notule n aan de Gecommitteerd e Rade n
van het Noorde r Kwartier op zijn lakafdru k het wape n
van W. Hondius, 3/4 175 5 secretari s van Oostzanen .
Dit is vrij zeke r de in het Stam - en Wapenboe k op
pag. 77 van dee l 2 genoemd e Willem Hondius, gebore n
8/1 170 2 als zoo n van Wilhelmus Hondius, predikan t
te Oost-Zaandam . He t wape n van deze n W. Hondiu s
is aldus : â??gevierendeeld, I en IV een omgewend e halv e
hond komend e uit water , II en III 5 rond e voorwerpe n
2-1-2 gerangschikt , die nie t al te duidelij k zijn'. En
hierbij 2 heimteekens , waarva n het rechtsch e een om Â
gewende n springende n hond , het linksch e een wereld Â
bol voorstelt .
In dez e beid e gevalle n zie n wij dus 18* of wellich t
ook 17 ° eeuwsch e wapen s Hondius, die gevierendeel d
zijn en waarin de 5 ringe n als 28 en 3e kwartie r fun
geeren . Doc h wij zien tevens , dat één der leden , in het
Stam- en Wapenboe k vermeld , een ande r wape n voer t
dan aldaa r is afgebeeld . He t verschi l zit hem in de kwarÂ
tiere n 1 en 4, de voornaamst e kwartiere n dus. Volgen s
den lakafdru k van W. Hondius bovengenoem d zoud e het
wape n Hondiu s dus zijn een halv e hond , komend e uit
water . En ziet , dit klop t volkome n met een wape n HonÂ
dius, da t voorkom t in een M. S. Wapenboe k in het
Museu m Meermann o Westreenianum , dat aldu s is afge Â
beeld : â??in zilve r een zwart e hond , voor de helf t komend e
uit blau w water. ' Indie n dus het wapen , zooal s het
Stam- en Wapenboe k dit aangeeft , eveneen s gevoer d
is doo r lede n der famili e Hondius, wa t doo r den zegel Â
ring aan de horlogekettin g bevestig d wordt , dan volg t
hieruit , da t sommig e lede n der famili e hun oorspron Â
kelijk wapen , nl. de halv e hon d uit water , verwissel d
hebbe n voo r een zittende n h'on d me t glob e naas t zich.
Dit nu is zee r aannemelijk , wan t slaa n wij het zee r
interessant e wer k van Va n Lenne p in Ter Gou w ove r
de Uithangteeken s (druk van 1868 ) op. dan vinde n wij
daar in dee l 2 op pag . 343 , dat in 163 3 te Amsterda m
op den Da m woond e Hendrik Hondius â??in den waeck
same n Hondt' , die in dat jaar â??den Atla s van Mercator '
uitga f en da t me n op een groo t uitsteekse l voo r het
midde n va n de n geve l een zittende n hon d me t een
glob e en een sfee r voo r zich kon'zien . Dez e Hendrik
Hondius wa s dus boe k (atlas ) drukker en De Navorsche r
1858 , pag . 318 vermeld t da n ook , da t 7/1 1 162 6 te
Amsterda m zijn aangeteeken d Hendrik Hondius, ou d
28 jaar, boekverkoope r aldaa r en Janneken Verspreet,
daarbij geassisteer d doo r zijn e moede r Colette van de
Keere, waarui t blijkt, da t hij de op pag . 75 van het
Stam- en Wapenboe k genoemd e Hendrik, de zoo n van
Jodocus Hondius, is. Wi j zien dus , dat de kwartiere n 1
en 4 in het wape n Hondiu s nie t ander s zijn dan de
voorstellin g van het uithangteeke n van den atiasdrukke r
Hendrik Hondius en dat dus dit wape n evenal s in zoo Â
vele ander e gevalle n ontleen d is aan een uithangteeken .
Mogelij k hebbe n ander e leden , zooal s bijv. de Oost
Zaandamsch e .secretari s W. Hondius, di e wellich t nie t
rechtstreek s van deze n Hendrik afstamden , hun oorspron Â
kelijk wape n behouden , doch in hun wereldbo l als 2° helm Â
teeke n toch de herinnerin g aan den drukker van den Atla s
van Mercato r wille n vastleggen .
Hoykens . (Amsterdam) .
Aldus word t de naa m aangegeve n voo r een wapen ,
als volg t beschreven : â??in zilve r een rood e keper , ver Â
gezel d van 3 rood e lelies' .
Deze naa m deug t nie t en moe t luide n Heykens. RietÂ
stap heef t zic h zelf eigenlij k reed s verbeterd , wan t hij
schrijft volkome n hetzelfd e wape n toe aan een e Amster Â
damsch e famili e Heykens. Waren beid e name n als variÂ
ante n in gebrui k geweest , dan had hij bij den een naar
den ande r moete n verwijzen . Intussche n ben ik den naa m
Hoykens nimme r tegengekomen . Heykens is een patro
nymicu m van Heycke. Zooal s uit Elias â??de Vroedscha p
van Amsterdam ' dee l 1, pag . 240 blijkt, is de stam Â
vader deze r famili e Heycke Pietersz., gebore n te Hoorn .
De afstammelinge n uit zijn huwelij k met Marij Jansdr.
Swaerooch noeme n zic h Heyckens. Ee n Mr . Hendrick
Heyckens is van 166 7 tot 167 4 schepe n van Alkmaar,
dien s zegel , dat zic h in het Gemeente-Museu m te AlkÂ
maar bevindt , vertoon t het bovenbeschreve n wape n en
daarbij als helmteeke n een lelie . Mr W. van der Lely
noem t hem Haykens, wa t evenmi n juis t is.
Stockel . (Deventer) .
Aldus werd t de naa m aangegeve n in het Armorial
Général voo r een wapen , beschreve n als volgt : â??In gou d
een zwart e voge l me t roode n kop en pooten' .
Deze naa m deug t niet en moe t Strockel zijn. Rietsta p
verbeter t zic h zelf reed s doo r een wape n Stroekei (HolÂ
land) aldu s te beschrijve n â??in gou d een zwart e om Â
kijkend e val k met zilvere n kap en halsband' , doc h ook
deze naa m deug t niet , de famili e hee t Strockel. He t is
een oud e Deventersch e familie , waarva n lede n zich ook
te Kampe n hebbe n gevestig d en waaromtren t men een
aantal gegeven s vind t in de Bijdrage n tot de geschie Â
deni s van Overijsse l 1875 , pag . 88 en volgende .
Dit wape n is doo r mij in zee r vel e archiefbronnen ,
te vee l om op te noemen , gevonden , het vertoon t een
gekapte n valk , dan een s met een belletj e aan één der
pooten , dan wee r zonde r dat belletje , doc h nimme r met
omgewend e kap . Als helmteeke n fungeer t een visch , verÂ
ticaal geplaatst , me t den kop naar benede n tussche n een
vlucht . Het veld is altijd als van gou d aangegeven , ter Â
wijl een oud e wapenkaar t den valk van zwar t met rood e
kap heeft .
Strockel is een buur t bij Zwolle .