Lustrumtentoonstelling

In het kader van het 140-jarig bestaan van het Genootschap heeft het bestuur op 27 januari 2023 een Nieuwjaarsreceptie georganiseerd in het gebouw van het Centraal Bureau voor Genealogie (CBG) te Den Haag. Speciale aandacht gedurende dit 28e lustrum gaat uit naar de omvangrijke en diverse collectie van het Genootschap, die sinds jaar en dag bij het CBG is ondergebracht. KNGGW-leden kregen deze dag – voor het eerst in vele jaren – onder begeleiding een rondleiding door een van de archiefdepots. In de vergaderruimte in de voormalige CBG-bronnenzaal konden daarnaast enkele topstukken uit de collectie worden bezichtigd. Hieronder een overzicht van alle tentoongestelde objecten.

1. Wapenkaart

Representation de l’Ancienne et Souveraine Duche de Brabant, ses Villes, Dignitez et Dependences, Comme Lothier, Limborghe et Pays de Outre Meuse, door Arnold van Rincvelt, gegraveerd door Jean Baptiste Zangre (Zangrius), Leuven 1600.

In de opmaak van een zogenaamde jardin héraldique (wapentuin) zijn de staten van Brabant weergegeven: steden, graafschappen, baronieën, abdijen en bisdommen, alsmede de afstammelingen van de Zeven Geslachten (Sept Lignages) van Brussel en de Zuid-Nederlandse adel (waaronder tal van Noord-Brabantse families), gemaakt onder auspiciën van de aarts­hertogen Albrecht (van Oosten­rijk) en aartshertogin Isabella (van Spanje). De kaart, vervaardigd naar aanleiding van de huwelijk (april 1599) en de glorieuze intrede (september 1599) van Albrecht en Isabella in Brussel, is zeldzaam en één van de eerste voorbeelden van, wat men later zou noemen, een ‘who-is-who’.

De heraldische codering (het gebruik van arceringen om kleuren en metalen weer te geven) van Zangrius is richtinggevend geweest voor de code die tot op heden mondiaal gebruikt wordt. Zie: De Nederlandsche Leeuw 81 (1964), kol. 211-217. Bron: Nederland en Brabant, NL C31.

2. Zegelproject

In het kader van het zegelproject werden – ten behoeve van een betere conservering – duizenden zegelafdrukken op vellen papier geplakt, waarna ze werden gedigitaliseerd. Deze zijn nader toegankelijk gemaakt en via de Heraldische Databank van het CBG beschikbaar gesteld. Hieronder ziet u enkele zegelafdrukken die in een van de zegeldozen te vinden zijn. Bron: familiearchief Macaré.

3. Wapenboek

Dit wapenboek is te dateren circa 1600 en is vernoemd naar de familie die het boek lange tijd in haar bezit had, en niet naar de maker. Opgenomen zijn wapens en wapenkwartierstaten van (hoog)adellijke geslachten uit de Zuidelijke Nederlanden. Bron: familiearchief Beelaerts van Emmichoven 14, inv.nr. 1.

4. Gedrukt werk vóór 1800

Le blason des armoiries de tous les chevaliers de l’ordre de la toison d’or par Jean Baptiste Maurice, 1667. Met handgekleurde en vergulde wapens en kwartieren. Sommige kwartieren zijn vacant gehouden. Bron: Gedrukte werken vóór 1800, NL 125.

5. Gebonden handschrift

Wapen van mr. Johan Hendrik Kerckrinck (1714-1777), boekhouder van de monstering van de V.O.C. 1735, regent van het Burgerweeshuis 1732 en van het Gasthuis 1736 te Amsterdam, hoogheemraad van de Zeeburg en Diemerdijk 1740, raad 1759-† en schepen 1755 van Amsterdam. Bron: Genealogie Van Notten, manuscript, GHS 02E32, p. 26-27.

Op het wapen prijkt de gouden keten van het patricische Lübecker Gesellschaft der heiligen Dreifaltigkeit, vanwege het symbool van deze in 1379 gestichte broederschap – een cirkel – ook ‘Zirkelbruderschaft’ of ‘Zirkel­gesell­schaft’ genoemd. In 1485 verkreeg de broeder­schap het keizerlijk privilege om een gouden ordeketen te dragen, waarmee het gelijk werd gesteld aan adellijke ridderorden. Johan Hendrik Kerckrinck was een betachterkleinzoon van de uit Lübeck afkomstige ‘Handelsherr’ Godard Kerckrinck (Kirchring, Kerckerinck, Kerkring) (1575-1645), die zich metterwoon te Amsterdam vestigde. Zie: Guus van Breugel, Maria Jacoba en de ketting van Kerckrinck in Gen. Magazine voor familiegeschiedenis 28 (2023), nr. 3, p. 74-75

6. Portretten

Pastelportretten van prof.mr. Carl Christian Levin Paehlig, 1752-1814, advocaat bij het Hof van Groningen en Ommelanden, richter te Slochteren, secretaris van Wedde en Westerwolde en (sedert 1804) hoogleraar rechtsgeleerdheid te Groningen, en diens echtgenote Syben Jannes Haykens (1786-1868), dat van hem door Wessel Lubbers (1755-1834), circa 1810, in latere 19e-eeuwse vergulde lijsten.

Zie ook: Nederland’s Patriciaat 18 (1928-1929), p. 154-161; De Nederlandsche Leeuw 117 (2000), kleuren afbeelding op de omslag van het mei/juninummer. Nr. 76 en 77.

7. Wapenbord

Wapenbord van Wilhelmina Glimmer (Glummer) († 1659), dochter van Jan (Johan) Glimmer (Glummer) tot Palmestein, burgemeester van Zaltbommel (1655), raad van Gelre (1660), en Johanna de Bije en echtgenote van Bertram van Eck van Panthaleon (1633-1680), heer van Oud-Broekhuizen en Woudenberg, erfhofmeester van Gelre (1659), zoon van Gerard van Eck van Panthaleon, heer van Oud-Broekhuizen en Woudenberg, en Maria Justina Quadt von Wickradt; zij huwden in 1655 te Arnhem. Gesneden en gepolychromeerd eikenhout, 1659 (of kort nadien).
Zie: de artikeltekst van Gen. 2017, deel 3 en 37 (1919), kol. 246-247 en 114 (1997) nr. 7 (omslag, voor- en achterzijde).

Wapenbord

8. Gipsafgietsels

Een zeldzame verzameling gipsafgietsels van zegels uit Majapahit, een Javaans hindoe-boeddhistisch rijk dat van de 13e tot de 15e eeuw bloeide en vanaf de 14e eeuw vrijwel de gehele Indische archipel beheerste. De vorst van dit rijk kwam zelfs als ‘dem Groβmachtigen Kaiser von Java’ (met zijn ‘wapen’, uiteraard westers vormgegeven) voor het beroemde wapen­boek van Conrad Grünenberg († 1494).

Gipsafgietsels

9. Adelsbul

Adelsbul waarbij Philippus Jacobus (Philippe Jacques) de Bellefroid (1762-1839), oud-kapitein der infanterie en burgemeester van Wehl en ’s-Heerenberg, door koning Willem I in de adelstand wordt verheven, 1829. 1 charter in blikken doos, met grootzegel in rode was.
Bron: Familiearchief De Bellefroid 17, doos 2, inv.nr. 7.

Adelsbul

10. Zegeldoos

Zegeldoos

Bron: Collectie Von den Busch (collectie x-hh)